Je zag ze de afgelopen weken regelmatig opduiken in mijn (tuin)filmpjes, en hopelijk zelf ook in de natuur: heidelibellen. Van de heidelibellen zijn er verschillende soorten: de bloedrode (te herkennen aan de volledig zwarte poten), de steenrode (te herkennen aan de hangsnor: een zwarte lijn die langs de neus omlaag loopt) en de bruinrode, die de hangsnor mist en waarbij de legschede op het achterlijf minder verticaal naar beneden loopt dan bij de steenrode. Beide laatstgenoemde soorten hebben gele strepen op de zwarte poten. Afijn, een heel gedoe om ze uit elkaar te houden, want dat 'rode' uit hun naam is bij jonge exemplaren en vrouwtjes niet van toepassing. Afgelopen weekend was het zonnig weer en tijdens een struinrondje door de Amsterdamse Waterleidingduinen kwam ik de bruinrode heidelibellen weer volop tegen. Ze waren bezig met het zorgen voor nageslacht. In tandem of paringswiel zoefden ze door de lucht. Om de bevruchte eitjes vervolgens af te zetten moet de legschede contact maken met water. Bij deze actie houdt het mannetje het vrouwtje stevig vast. Is het liefde? Bescherming? Het is waarschijnlijk vooral controle, om te voorkomen dat ze stiekem met een concurrent paart. Mannetjes hebben namelijk een speciale borstel waarmee ze eventuele sperma van hun voorganger uit het lijf van het vrouwtje verwijderen. Dus als het vrouwtje bezwijkt voor de verleiding van een ander mannetje is er voor de eerdere kandidaat weinig kans op nageslacht. De bruinrode heidelibel is de eerste die pas gegraven poelen koloniseert. Kleine ondiepe en later opdrogende poelen zijn heel belangrijk voor hun voortplanting. Dat is precies waar ik de bruinrode heidelibellen hun eitjes zag afzetten. Soms tussen wat plantjes en soms ook in het ondiepe open water. Het poeltje was populair, meerdere stelletjes vlogen er rond. Twaalf mannetjes per 100 meter is zo'n beetje het maximale aantal binnen een territorium. De eitjes overwinteren en als het water in de lente opwarmt komen ze binnen drie tot zes weken uit (afhankelijk van de temperatuur). Inmiddels hebben de muggen hun eitjes ook in dergelijke poeltjes gelegd en de daaruit gekomen larven dienen als voedsel voor de libellen. Vanaf juli zijn de meeste volwassen exemplaren dan te bewonderen, die maximaal vier maanden rondvliegen.
Het afzetten van de eitjes gebeurt in een razend tempo en ze zijn er maximaal een kwartier mee bezig. Ik probeerde het in slow motion te filmen. Toen ik het statief installeerde vlogen ze een eindje verderop maar langzaam kwamen ze weer naar me toe. Ze waren net op een mooie afstand toen een vader met twee zoontjes passeerde. 'Mogen we in het water springen?, vroeg de grootste van de twee. Oei, daar ging mijn geduldig opgebouwde 'setting'. "Nee", zei de vader resoluut, ik heb geen reservekleren bij me...' Pffff, gered. De jongen probeerde nog met een stok in het water te roeren, maar de vader trok hem weg: '....en bovendien staat die mevrouw te fotograferen'. Vele pogingen verder had ik enkele bruikbare opnamen, die je kunt zien in dit filmpje samen met andere waarnemingen langs het Noordoosterkanaal.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten